تشخیص و درمان اضطراب Anxiety Disorder

اضطراب چیست؟

اضطراب یک حالت خلقی و بسیار ناخوشایند و رنج آور و اغلب مبهم دلواپسی است که مشخصه آن هیجان منفی شدید و تنش های جسمانی است که در آن فرد با نگرانی، خطر مربوط یا حادثه ای ناگوار را پیش بینی می کند.اضطراب مجموعه ای از علائم شناختی، جسمانی، عاطفی و رفتاری که حاصل تطابق ناکامل انسان با تنش های زندگی است. همه انسان ها در زندگی خود اضطراب را تجربه می کنند و بخش جدایی ناپذیر زندگی بشر است و این مساله هنگام مواجهه با موقعیت های تنش زا و تهدید کننده امری طبیعی است اما احساس اضطراب زیاد و شدید و مزمن هنگام رویارویی با وقایع، غیرعادی تلقی می شود.

نشانه های افراد داری اختلال اضطرابی

نشانه های اضطرابی در ابعاد جسمانی، شناختی و رفتاری بروز پیدا میکند:

نشانه ی جسمانی اضطرابی

افزایش میزان ضربان قلب و تنفس، خستگی، سردرد، تهوع و استفراغ، دل آشوبه، گیجی، تاری دید، خشکی دهان، انقباض ماهیچه ها، سرخ شدن چهره، بی حسی، تعریق

نشانه های شناختی اضطرابی

فکر وحشت یا ترس داشتن، فکر یا تصور جانوران وحشی یا هیولاها، فکر درباره ملامت خود یا انتقاد از خود، فکر درباره بی کفایتی یا ناتوانی، ناتوانی از تمرکز یافتن، فراموشکاری ، فکر درباره هالو به نظر رسیدن،فکر درباره آسیب بدنی، خیالاتی در مورد آسیب رسیدن به افراد صمیمی، افکار در مورد دیوانه شدن، افکار در مورد آلوده و پلید بودن

نشان های رفتاری اضطرابی

اجتناب و پرهیز، گریستن و جیغ زدن، ناخن جویدن، مکیدن شست، لرزش صدا، لکنت پیدا کردن، لرزیدن لب ها، قفل شدن آرواره ها، بی تحرکی، گرفتگی عضلات، عدم برقراری تماس چشمی و نماس بدنی، بی قراری، اختلال خواب، عدم تمایل جنسی

برخی از مهم ترین و شایع ترین انواع اختلالات اضطرابی

اضطراب جدایی

اضطراب فراگیر

اضطراب اجتماعی

اضطراب امتحان

وسواس فکری-عملی

وحشت زدگی

فشار روانی پس آسیبی و حاد

وحشت زدگی همراه با آگورافوبیا

فوبی خاص

عوامل ایجاد کننده اضطراب در فرد

زیست شناختی و ژنتیک

ویژگی های شخصیتی می توانند در واکنش به موقعیت های اضطرابی و سازگاری فرد با موقعیت نقش مهمی داشته باشد.

به لحاظ زیستی در برخی افراد دستگاه سمپاتیک مغز (سیستم جنگ یا گریز) فعالیت بیشتری دارد و موجب ترشح  دو ماده شیمیایی آدرنالین و نورآدرنالین  از غده های فوق کلیوی می شود و در نتیجه بدن در حالت آماده باش بیشتری قرار دارد و باعث بروز علائم جسمانی اضطراب می شود.

اجتماعی و فرهنگی و شغل

شرایط حاکم بر اجتماعی که فرد در آن زندگی می کند و وضعیت فرهنگی و اقتصادی نیز در ایجاد و میزان اضطرابها و استرس ها افراد تاثیرگذار است. بررسی ها نشان داده اند  اضطراب معمولا در مردها، افراد طبقات اقتصادی مرفه کمتر است و در زنان و افراد کم در آمد بیشتر می باشد.

نوع شغل، رضایت و امنیت شغلی نیز در بروز و میزان اضطرابها  موثر است.

خانوادگی

روابط نامناسب خانوادگی و روش های نامناسب فرزندپروری نیز از دیگر عوامل و علل اضطراب محسوب می شود.

سایر مشکلات روانشناختی و هم پوشانی آن ها با یکدیگر

برخی اختلالات با یکدیگر همایندی دارند به عنوان مثال اضطراب و افسردگی از این جمله اند که تشخیص علت و معلولی هر یک نیاز به بررسی های روانشناختی دارد.

افراد در ارزیابی رویدادهای تنش زا با یک دیگر متقاوت هستند؛به طوری که گاه دو فرد در مقابل رویداد مشخصی به گونه ای کاملا متفاوت واکنش نشان می دهند.

درمان های اضطراب

رفتاردرمانی

تکنیک اصلی برای درمان اختلال های اضطراب، مواجهه سازی است، روشی که در آن افراد با آنچه تهدیدشان می کند رو در رو می شوند و شیوه های مقابله با ترس را به جای فرار و اجتناب به آن ها می آموزند و معمولا به روش مواجهه سازی تدریجی انجام می شود.

درمان شناختی-رفتاری

درذ این روش به افراد کمک می شود که دریابند چقد افکارشان در بروز نشانه های اضطرابی نقش دارد و طریقه اصلاح افکار ناسازگار و منفی  را به افراد نشان می دهند. و در همین راستا، آموزش های رفتاری نظیر سرمشق گیری، نقش گذاری، مواجهه، آموزش آرمیدگی عضلانی و تقویت وابسته به افراد داده می شود.

دارو درمانی

دارو درمانی غالبا همراه رفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری استفاده می شود که به کاهش نشانه های اضطراب کمک می کند. از جمله داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای، بنزودیازپپن ها و مهار کننده های انتخابی جذب دوباره سروتونین، فلووکسامین، سترالین. وقتی دارو درمانی پایان پذیرد، شیوه های ترکیبی درمان قادرند میزان پیروی از دستورات درمانی را در بیمار افزایش دهند و عود بیماری را به حداقل برسانند.

مداخله های خانوادگی

اختلال های اضطرابی معمولا در بافت خانوادگی با والدین مضطرب و روابط خانوادگی مشکل زا جلوه گر می شوند. موقعیتی که ممکن است کارآمدی هریک از شیوه های درمانی را تحت تاثیر قرار دهد. رویکرد خانواده درمانی بر روابط بین فردی، کنترل هیجانی، ارتباطات و حل مسئله تاکید می کند.

آموزش مهارتهای اجتماعی: تنظیم خواب-تغذیه –ورزش-بهبود روابط اجتماعی

چه زمانی از متخصص روانشناسی کمک بگیریم؟

با توجه به مواردی که ذکر شد و شرح دقیق این اختلال صورت گرفت، اگر  و علائم فوق را در خودتان مشاهده می کنید ، شما عزیزان می توانید در صورت هر گونه مشکل یا سوالی در ارتباط با این موضوع و در اختیار داشتن راهکارهای تخصصی درمانی روانشناسی مربوط به آن با روانشناسان و مشاوران متخصص مرکز مشاوره صدای آرامش، تماس بگیرید.